15 listopada 2021 r.  Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę nazywaną Polskim ładem. Nowe przepisy zaczną obowiązywać  w większości od stycznia 2022 roku, regulacje zostały opublikowane 23 listopada 2021 r. w Dzienniku Ustaw (Dz.U. 2021, poz. 2105). Większość zmian dotyczy przedsiębiorców i pracodawców, jest też wiele nowych ulg oraz ułatwień dla osób fizycznych. Skupimy się jednak na wybranych zagadnieniach istotnych dla przedsiębiorców.

Jedną z największym zmian wprowadzono dla przedsiębiorców jest nowy sposób naliczania składki zdrowotnej. Niestety od nowego roku zapłacona składka zdrowotna nie będzie podlegała odliczeniu od podatku dochodowego. Składa zdrowotna przy opodatkowaniu według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo kartą podatkową wyniesie odpowiednio:

Forma opodatkowania	Składka miesięczna	Składka roczna
Skala podatkowa	9% dochodu, nie mniej niż 270,90 zł	9% dochodu, nie mniej niż 270,90 zł
Podatek liniowy	4,9% dochodu, nie mniej niż 270,90 zł	4,9% dochodu, nie mniej niż 3 250,80 zł
Karta podatkowa	270,90 zł	3 250,80 zł

Składka zdrowotna przy opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych:

Przychód	Składka miesięczna	Składka roczna
poniżej 60 tys. zł	324 zł*	3 888 zł*
od 60 tys. zł do 300 tys. zł	540 zł*	6 480 zł*
Powyżej 300 tys. zł	972 zł*	11 664 zł*

*przy założeniu, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie          w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale 2021 roku wyniesie 6 000 zł.

Składka zdrowotna przy kilku działalnościach

Jeżeli przedsiębiorca prowadzi więcej niż jedną pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowy albo podatkiem z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP Box), składka na ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od sumy dochodów. W przypadku prowadzenia więcej niż jednej pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, żeby ustalić limit przychodów warunkujących wysokość składki, przyjmuje się sumę przychodów z tych działalności.

Kilka tytułów do objęcia składką zdrowotną

Umowa o pracę, emerytura oraz pozarolnicza działalność gospodarcza, stanowią odrębne tytuły do objęcia obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jeżeli ubezpieczony ma więcej niż jeden tytuł do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, czyli na przykład prowadzi firmę na emeryturze albo prowadzi firmę jednocześnie pracując na etacie, to będzie opłacać: składkę zdrowotną z tytułu umowy o pracę lub emerytury – w wysokości 9% podstawy wymiaru składki oraz składkę zdrowotną z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej – w wysokości i od podstawy wymiaru składki przewidzianej dla tej formy opodatkowania, którą stosuje w działalności gospodarczej.

Emeryt może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli: jego emerytura nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2022 roku będzie to 3010 zł) oraz przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury (od 1 marca 2021 roku jest to kwota 1250,88 zł) lub podatek opłacany jest w formie karty podatkowej.

Pracownik może skorzystać ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej z działalności gospodarczej, jeżeli: jego wynagrodzenie nie przekracza minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2022 roku będzie to 3010 zł) oraz jego przychody z działalności gospodarczej nie przekraczają miesięcznie 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu 1 stycznia danego roku, oraz opłaca od tych przychodów podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Ulga na zakup terminala płatniczego

Przedsiębiorcy, którzy kupią terminal płatniczy i będą nim obsługiwać transakcje płatnicze, będą mogli skorzystać z ulgi podatkowej na ten cel. Ulga na nabycie i obsługę terminala płatniczego jest przeznaczona dla przedsiębiorców: opodatkowanych według skali podatkowej (PIT-36); opodatkowanych podatkiem liniowym (PIT-36L); podatników podatku dochodowego od osób prawych (CIT-8).

W roku podatkowym podatnik będzie mógł odliczyć od podstawy obliczenia podatku maksymalnie 1000 zł. W przypadku podatników, którzy są zwolnieni z obowiązku rejestrowania przychodów przy użyciu kas rejestrujących (zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług), odliczeniu będzie podlegała kwota maksymalnie 2500 zł. Prawo do odliczenia ulgi będzie przysługiwać w roku podatkowym, w którym podatnik umożliwił płatności za pośrednictwem terminala płatniczego i w następnym roku. Oznacza to, że podatnik będzie miał prawo do ulgi przez 2 lata podatkowe.

Ulga na prototyp

Ulga na prototyp dotyczy uruchomienia produkcji próbnej i wprowadzenia na rynek nowego produktu. Wspiera koszty poniesione na etapie testowania nowego produktu, przed rozpoczęciem produkcji na masową skalę i przed sprzedażą. Ulga jest dla firm, które opracowują nowe produkty – dotąd nieoferowane na rynku. Ulgę będzie można zastosować nie tylko w najbardziej zaawansowanych innowacjach (na przykład konstrukcja elektrycznego samochodu). Wystarczy, że produkt będzie nowością w skali firmy i że dzięki niemu przedsiębiorca rozwinie swoją ofertę i zdobędzie nowe rynki zbytu. Ulga uprawnia do odliczenia od podstawy opodatkowania 30% kosztów związanych z próbną produkcją oraz wprowadzeniem na rynek nowego produktu. Wysokość odliczenia nie może jednak w danym roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu.

Ulga na robotyzację

Ulga na robotyzację jest skierowana do firm, które chcą zastosować roboty przemysłowe, żeby usprawnić produkcję. Ma pomagać firmom w zwiększaniu produktywności i konkurencyjności na rynkach krajowym i międzynarodowym. Ulga uprawnia do odliczenia od podstawy opodatkowania 50% kosztów uzyskania przychodów poniesionych w danym roku na robotyzację. Kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć dochodu uzyskanego przez przedsiębiorcę w tym roku. Ulgę będzie można zastosować do kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację w latach 2022–2026, czyli po raz pierwszy w rozliczeniu za rok 2022.

Ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników

Jeśli w danym roku przedsiębiorca nie odliczył od swojego dochodu w zeznaniu rocznym kwot ulgi na działalność badawczo-rozwojową (ulga B R), ponieważ: w danym roku podatkowym poniósł stratę albo wysokość przysługującej mu ulgi przekraczała wysokość osiągniętego dochodu, to ma możliwość odliczenia kwoty tej ulgi od zaliczek na podatek odprowadzanych od wynagrodzeń pracowników. Jest to ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników.

Przykład

Przedsiębiorca opodatkowany podatkiem liniowym w danym roku podatkowym poniósł stratę i nie odliczył 4000 zł ulgi na działalność B+R. W zeznaniu podatkowym za ten rok może wykazać ulgę do odliczenia od zaliczek od wynagrodzeń innowacyjnych pracowników w kwocie 760 zł.

Przykład Podatnik, który złożył zeznanie podatkowe za rok 2022 w kwietniu 2023 roku, może rozliczać ulgę (pomniejszyć zaliczki na podatek za innowacyjnych pracowników) w kolejnych miesiącach: od maja do grudnia 2023 roku.

Ponadto „Polski Ład” to szereg wielu innych zmian:

1. Podwyższenie kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych do 30 000 zł;

Od 1 stycznia 2022 r.  kwota  wolna od podatku w Polsce będzie porównywalna do tej w krajach europejskich.  Wzrośnie z aktualnych 8 000 zł do kwoty 30 000 zł.

2. Podwyższenie pierwszego progu podatkowego do 120 000 zł;

Wysokość progu podatkowego od 1 stycznia 2021 r. zostanie podniesiona z 85 tys. do 120 tys. zł. Dochody objęte stawką 32 proc. będą dotyczyć tylko tych uzyskanych powyżej 120 tys. zł.

3. Rozszerzenie katalogu zwolnień od podatku dochodowego od osób fizycznych o określone przychody, w tym o przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przychody podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej oraz przychody otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, który mimo nabycia uprawnień emerytalno-rentowych nie korzysta z nich;

4. Wprowadzenie tzw. ulgi dla klasy średniej;

5. Zastąpienie prawa podatnika będącego osobą samotnie wychowującą dziecko (dzieci) do wspólnego opodatkowania się z dzieckiem możliwością odliczenia od podatku przez taką osobę kwoty 1500 zł;

6. Pozostawienie opodatkowania dochodów z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;

7. Zniesienie prawa podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatnika podatku dochodowego od osób prawnych do zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących odpowiednio budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego oraz prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;

8. Wprowadzenie minimalnego podatku dochodowego (od osób prawnych) w wysokości 10% podstawy opodatkowania;

9. Ustanowienie zasad opodatkowania spółki holdingowej;

10. Wprowadzenie instytucji tymczasowego zajęcia nieruchomości;

11. Wprowadzenie instytucji porozumienia inwestycyjnego;

12. Wprowadzenie zasady, że stosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej będzie dotyczyć wyłącznie tych podatników, którzy kontynuują stosowanie tej formy opodatkowania po dniu 31 grudnia 2021 r. oraz nie zrezygnowali z opodatkowania w tej formie po tym dniu i nie utracili prawa do opodatkowania w tej formie po tym dniu;

13. Ustanowienie zasad opodatkowania w grupie VAT;

14. Nałożenie na konsumenta obowiązku dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł;

15. Wprowadzenie instytucji nabycia sprawdzającego;

16. Ustanowienie abolicji podatkowej dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych, podatników podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatników zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne poprzez wprowadzenie przejściowego ryczałtu od dochodów w wysokości 8% podstawy opodatkowania;

17. Ograniczenie pracy na „czarno”.

Polski ład w Dzienniku Ustaw opublikowano 23 listopada 2021 r. (poz. 2105). Większość przepisów zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2022 r. Wiele interpretacji nowych zapisów ustawy można też znaleźć na: www.biznes.gov.pl